The moral law

Vanmiddag raakte ik verzeild op http://evolutie.blog.com (daarover een andere keer). Het bovenste artikel gin over iemand die als 'America's bekendste atheist' werd omschreven. Deze had uitgehaald naar de redactie van het blad Nature, omdat deze zonder al te kritisch te zijn kijkt naar auteurs die een brug tussen wetenschap en religie proberen te slaan.
De aanleiding was een artikel dat ik niet ken, maar Harris nam de gelegenheid te baat om een klein stukje van zijn kritiek op het boek 'the language of God' van Francis Collins nog eens over te doen. De uitgebreide kritiek staat op http://www.truthdig.com/report/item/20060815_sam_harris_language_ignorance/. In zijn recentie van het boek benadrukt Gert Korthof vooral de manier waarop Collins het 'common descent' deel van de evolutietheorie van een grondslag voorziet. Harris moet vooral hard lachen om de manier waarop Collins uitlegt hoe hij tot het Christendom is gekomen, en wordt verbijsterd als Collins probeert het bestaan van God, en de relatie van de mens tot dit opperwezen te beschrijven aan de hadn van een fenomeen dat hj 'the moral law' noemt. Begrippen als zelfopoffering zouden hiermee verklaard worden.
Dat er mensen zijn die veel over hebben voor anderen, en zichzelf daarbij lijken weg te cijferen is moeilijk te ontkennen, maar dat we het hier over een heel kleine minderheid hebben zal ook wel aan te tonen zijn. Met 6.000.000.000 mensen moet er genoeg variatie zijn om het voorkomen van zelfopoffering te laten voorkomen.
Verder wordt de basis voor deze moraliteit bepaald door een bepaalde overtuiging, b.v. dat er een God is die je volgt, of het besef dat je voorouders al genoeg van de derde wereld hebben gestolen, en dat het tijd wordt om eens wat terug te doen. Deze ambitie lijkt me niet veel verschillen van de ambitie om een bedrijf groot te maken. Voor iemand die vooral bezig is met de vraag wat hij morgen moet eten zijn beide ambities nogal nutteloos.
Als er iets is dat de mens uniek maakt is het het totale ontbreken van een 'moral law'. Mensen zijn in staat om bewust dingen te doen waar ze alleen zelf beter van worden, dit in tegenstelling tot dieren (voor zover ik weet), waarvan we aannemen dat ze geen langer(re) termijnplanning kunnen doen. Goed en kwaad zijn voor een groot deel cultureel bepaalde begrippen, en niet iets dat ons bij de geboorte door de schepper is ingefluisterd. Als je de mens dan toch een stikker op wilt plakken, zijn het vooral opportunisten, met een voor de evolutie verbazend snelle adaptatie van nieuwe situaties. De mensen met principes, of die al te veel gebukt gaan onder hun geweten, zouden in een wat hardere tijd weggevaagd worden door de opportunisten, maar omdat grote delen van de mensheid zich op dit moment onttrekken aan de natuurlijke selectie, is er voor de moralisten ook ruimte.

Maar nu waar ik heen wilde, de anti climax van dit betoog: corruptie.
Zoals anderen zijn opgevoed met het geloof in God, ben ik groot geworden met de gedachte dat corruptie, machtsmisbruik, chantage en meer van dat fraais buitenlandse fenomenen zijn. Hoe verder weg, hoe corrupter. Nederland, en eigenlijk het hele westen zouden hiervan grotendeels gevrijwaard zijn. Al heel lang weet ik beter, in gedachten dan, maar elke keer wordt ik nog steeds getroffen als ik lees hoe makkelijk mensen zich laten manipuleren als er geld, of een ander soort drukmiddel in het spel is. Het maakt daarbij waarschijnlijk helemaal niets uit of je in Nederland, columbia of verwegistan woont. De trieste gang van zaken rond OOXml (ik moet altijd aan O O den Haag denken) laat zien dat West-Europa geen haar beter is dan landen die ongetwijfeld hoger op de corruptiethermometer staan. Brazilie, toch niet het land dat we direct associeren met openheid en transparantie, heeft het op kunnen brengen om tot nu toe in elk geval, 'no with comments' te stemmen. Het graag wijzende Nederland komt niet
verder dan abstain, wat zoveel betekent als: wij doen niet meer mee. En waarom doen we niet meer mee? omdat de bedenker van OO xml mee mag bepalen of Nederland voor- of tegen is. Als EEN stemmer het niet eens is met de rest, gaat de rest van de stemmen verloren. Het is niet alleen vreemd dat de indiener van een standaard zelf mag meebeslissen over hoe een land zal gaan stemmen, het is minstens zo vreemd dat die indiener dat in bijna elk land mag doen, als het om een bedrijf gaat.
Microsoft probeert al niet eens meer om mensen te overtuigen van de technische kwaliteiten van OO xml, waarschijnlijk weten ze zelf nog beter dan hun opponenten dat het bagger is, instituten, voorzitters en bedrijven worden onder druk gezet om het proces van standaardisering te frustreren, zodat begin volgend jaar Jason Matusow van MS op zijn blog kan schrijven hoe fantastisch het is dat ISO het belang van OO xml heeft onderkend en hoe trots hij is vanaf nu verder te kunnen werken met al zijn partners.
Als er iets waar is van de 'moral law', heeft een man als Matusow over een paar jaar heel wat aan zijn geweten uit te leggen. Matusow schreef o.a. dat hij veronderstelt dat iedereen alle hem ter beschikking staande tools zal gebruiken om OO xml wel- of niet geaccepteerd te krijgen. Dit lijkt me een typisch geval van 'hoe de waard is vertrouwt hij zijn gasstel'. Het komt al niet meer in hem op om op technische gronden uit te leggen dat OOXML een goed idee is.
Troost voor mij als Nederlander is dat ook Duitsland, Zwitserland en Noorwegen er een puinhoop van hebben gemaakt. Ook Zweden heeft zichzelf inmiddels belachelijk weten te maken door in een week tijd 20 nieuwe leden toe te laten die niet gehinderd door enige kennis, maar met de belofte van Microsoft dat hun aanwezigheid hun geen windeieren zal leggen, even langskomen om 'ja' te stemmen. Het memo waarin MS zijn partners oproept om zich met de standaardisering te bemoien is inmiddels ook uitgelekt. Iets eerder dan gepland neem ik aan, want de eerder genoemde Matusow doet net of die Zweedse bedrijven al lang lid waren van hun standaard organisatie. Ik ga er van uit dat hij beter weet, maar het kan natuurlijk ook nog zijn dat Microsoft het gevecht op twee fronten voert, zonder onderlinge co-ordinatie. Klas Hammer van MS Zweden heeft natuurlijk heel correct gezegd dat de memo niet verzonden had moeten worden, maar toen was het succes al binnen.

Kortom: er zijn dus echt mensen die hun nek durven uit te steken om een standaard die bij de eerste presentatie weggelachen had moeten worden, net als de 'moral law' van Collins, door ISO gejast te krijgen.
Het enige goede dat uit deze soap voortkomt is dat weer eens grondig gedocumenteerd wordt dat Microsoft op geen enkele manier is verbeterd in de afgelopen 10 jaar. Als monopolist vertonen ze hetzelfde gedrag als een dictator in Irak. Ook MS gelooft niet dat haar producten zichzelf kunnen verkopen, en dus worden lobbyisten met leugen en wat geld op pad gestuurd, net zoals de geheime diensten van de dictators.